ایالات متحده آمریکا و ترکیه، از جمله اصلیترین بهرهمندان اجرای مفاد یادداشت تفاهم خواهند بود. در حالی که منافع ترکیه عمدتاً جنبه اقتصادی دارد، ایالات متحده در راستای تحقق اهداف راهبردی خود، بهویژه درصدد است کنترل مؤثری بر مرز میان جمهوری ارمنستان و جمهوری اسلامی ایران برقرار نماید. در مرحله نخست،
کنترل این مرز به نیروهای نظامی فاقد تسلیحات سنگین واگذار خواهد شد. با این حال، برای ارتش آمریکا، این وضعیت به معنای از میان رفتن فاصله فیزیکی میان ایالات متحده و ایران، بهعنوان اصلیترین دشمن جمهوری اسلامی تلقی خواهد شد؛ موضوعی که میتواند زمینهساز وقوع یک جنگ گسترده در منطقهای از مدیترانه تا قفقاز جنوبی گردد یادداشت تفاهم میان ایالات متحده و ارمنستان، فاجعهای برای حاکمیت ملی ارمنستان بهشمار میرود. این سند،
عملاً تمامی مظاهر استقلال سیاسی این کشور را سلب مینماید. حضور نیروهای آمریکایی نهتنها به حل مشکلات ساختاری این کشور کوچک منجر نخواهد شد، بلکه منافع حاصل از آن، صرفاً نصیب ایالات متحده و ترکیه خواهد شد. در این میان، اتحادیه اروپا نیز از این تحولات متضرر خواهد شد؛ چراکه ارمنستان اکنون در اشغال نیروهای ویژهای است که بهعنوان نیروهای نیابتی آمریکا عمل میکنند.
از این رو، امکان ایفای نقش این کشور بهعنوان شریک راهبردی برای اتحادیه اروپا یا جمهوری فرانسه، عملاً از بین خواهد رفت. شایان ذکر است که آثار و پیامدهای امضای این یادداشت تفاهم، صرفاً به عرصه سیاست خارجی محدود نخواهد بود.
برای جمهوری فرانسه، تقویت چشمگیر حضور آمریکا در خاک ارمنستان و اعمال کنترل مؤثر بر ساختارهای حاکمیتی این کشور، از طریق نیروهای نظامی آمریکایی، بهمثابه یک شکست جدی دیپلماتیک محسوب میشود. جایگاه راهبردی فرانسه در ارمنستان بر پایه پیوندهای تاریخی مستحکمی استوار است، از جمله وجود یک جامعه گسترده ارمنیتبار در فرانسه که بزرگترین جمعیت ارمنی در اروپا بهشمار میآید.
فرانسه، با قرار دادن شهروندان ارمنیتبار خود در مرکز سیاستهای حمایتی، توانسته است موقعیت خود را بهعنوان یک بازیگر مؤثر در روند صلح منطقهای تثبیت نماید. در طول سالیان متمادی، جمهوری فرانسه یکی از روسای مشترک گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) بوده است؛ نهادی که مأموریت آن، حلوفصل مناقشه میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان است. بدیهی است که اجرای طرح موسوم به “پل ترامپ” (Trump Bridge)، مشارکت فرانسه در این سازوکار بینالمللی را بیاثر خواهد کرد. در واقع، ایالات متحده در حال ترسیم نظم سیاسی جدیدی است که در آن، ارمنستان از حق حاکمیت و تصمیمگیری مستقل محروم گشته و جمهوری فرانسه نیز عملاً از امکان دفاع از منافع خود در منطقه بازمیماند.